Relatie OPR en GMR
Context en Kader
Het onderwijs kent drie vormen van medezeggenschap:
School Medezeggenschapsraad (MR), Schoolbestuur (met een of meerdere scholen) Gemeenschappelijke medezeggenschapsraad (GMR), Samenwerkingsverband Ondersteuningsplanraad (OPR)
De scholen in het primair onderwijs, zowel regulier als speciaal onderwijs (cluster 3 en 4 ), zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband Passend Onderwijs. Het samenwerkingsverband is een boven-bestuurlijk verband waarin de besturen van alle scholen in die regio aangesloten zijn/zitting hebben. Net zoals iedere school een medezeggenschapsraad heeft, kent ook het samenwerkingsverband een medezeggenschapsorgaan: de ondersteuningsplanraad (OPR).
De Ondersteuningsplanraad (OPR) vertegenwoordigt de belangen van het personeel en de ouders/leerlingen van de scholen die deel uitmaken van het SWV PaO Haarlemmermeer. De leden van de OPR zijn afgevaardigd door de medezeggenschapsraden van de scholen. Echter zij hebben zitting in de OPR zonder last of ruggespraak. Iedere ouder en ieder personeelslid van een school in de regio kan zich bij verkiezingen kandidaat stellen voor de ondersteuningsplanraad. De leden van de ondersteuningsplanraad worden afgevaardigd dan wel gekozen door de leden van de MR- en van scholen. Ook als men niet in de MR van de school zit, kan men zich wel kandidaat stellen voor de ondersteuningsplanraad. De OPR wordt samengesteld uit afgevaardigden uit de medezeggenschapsraden van de aangesloten scholen. Dit betekent niet dat van elke medezeggenschapsraad een lid zitting hoeft te nemen in de OPR. De OPR kan bestaan uit een kleiner aantal leden dan het aantal betrokken medezeggenschapsraden.
De OPR heeft instemmingsrecht op het ondersteuningsplan. Een GMR heeft hierin geen wettelijke positie. Volgens literatuur kan de GMR, afhankelijk van het gekozen model binnen het samenwerkingsverband, met het eigen schoolbestuur in gesprek gaan over specifieke onderwerpen binnen het samenwerkingsverband, indien aan de orde is, dat het betreffende bestuur een beslissende stem heeft binnen het SWV. Wel wordt benoemd dat dit een diffuus proces is. Want het samenwerkingsverband is als rechtspersoon bevoegd om zelfstandig besluiten te nemen, al dan niet na instemming van meerderheid van de deelnemende besturen. Indien dit aan de orde is, is er volgens literatuur geen sprake van een wettelijke positie van een GMR.
Tussen GMR en OPR onderling bestaat geen achterbanrelatie. De OPR kan een communicatieplan opstellen waarin beschreven staat welke onderwerpen en op welke wijze communicatie over en weer uitgewisseld wordt. Het advies voor de GMR en de OPR is om in hun reglement op te nemen wie zij als hun achterban zien en hoe zij hen informeren en betrekken. De OPR heeft statuten en een reglement opgesteld. Periodiek worden deze geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Tevens wordt er een jaarplan OPR opgesteld.
De OPR voert met het bestuur van het SWV overleg over beleidskeuzes die in het ondersteuningsplan worden vastgelegd. Het bestuur van het samenwerkingsverband moet over de inhoud van het ondersteuningsplan en wijziging daarvan, steeds voorafgaand de instemming van de OPR verkrijgen. Dit instemmingsrecht van de OPR is vastgelegd in art. 14a WMS.
Wat zijn de taken van de ondersteuningsplanraad & wat doen de leden van de OPR?
De belangrijkste taak van de ondersteuningsplanraad is het beoordelen van het ondersteuningsplan en daarop instemming te verlenen. Het ondersteuningsplan beschrijft hoe de scholen in het samenwerkingsverband ervoor zorgen dat alle leerlingen het onderwijs en de ondersteuning of zorg krijgen die ze nodig hebben. In het ondersteuningsplan staat onder andere welk onderwijs en welke ondersteuning alle scholen aan leerlingen bieden (de basisondersteuning), de manier waarop extra ondersteuning wordt toegewezen, wanneer leerlingen naar het speciaal onderwijs kunnen, hoe de financiële middelen worden verdeeld over de scholen en welke speciale of extra onderwijsvoorzieningen er zijn. Passend onderwijs heeft betrekking op een passend aanbod voor alle leerlingen.
Een lid van de ondersteuningsplanraad:
- Praat mee over en heeft invloed op de manier waarop het beleid in de regio voor begeleiding en ondersteuning in het onderwijs georganiseerd wordt;
- Denkt mee over de manier waarop extra ondersteuning aan leerlingen geboden kan worden;
- Bouwt kennis en kunde op over het bredere netwerk waaraan de school deelneemt;
- Wordt gefaciliteerd in deelname aan de ondersteuningsplanraad;
- Leert nieuwe en enthousiaste mensen kennen.
Verwachtingen
Van een OPR-lid wordt er onder andere verwacht dat deze (goed voorbereid) naar de vergaderingen komt, meedenkt en meepraat over het beleid en de onderwerpen die besproken worden, een open en actieve houding heeft en het belang van ouders/personeelsleden daarin vertegenwoordigt. Het verschil tussen een MR van een school en de ondersteuningsplanraad van het samenwerkingsverband zit vooral in de grotere afstand van het beleid tot het kind, de school en de abstractie van het onderwerp. De elementen van het ondersteuningsplan herkent u niet direct op de eigen school. Indirect hebben deze wel veel invloed. Denk aan het vaststellen van de basisondersteuning, de financiële middelen maar ook aan de scholing van personeel en de mogelijkheid om extra handen of speciale kennis en expertise in de school in te zetten.
Wat er in het ondersteuningsplan is beschreven en waarover de ondersteuningsplanraad spreekt, kan best ingewikkelde materie zijn. De OPR is daarom op zoek naar mensen die op analytische en strategisch niveau kunnen denken en werken. Enige kennis of ervaring met onderwijs en/of leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben is een pré. Maar uiteraard is er ook de mogelijkheid om deze kennis op te bouwen of hierbij advies te vragen. De ondersteuningsplanraad en de OPR-leden worden door het samenwerkingsverband voldoende gefaciliteerd om hun taak op een zorgvuldige en serieuze manier uit te voeren.
Gevraagde investering en opbrengst
Een OPR-lid heeft een belangrijke taak. Het lid is de oren en ogen van de werkvloer en kijkt met die blik naar het beleid en de plannen die gemaakt worden en volgt de uitvoering van deze plannen. Hoe gaat dat op school?
De investering zit vooral in tijd. Het aantal vergaderingen van een ondersteuningsplanraad is per samenwerkingsverband verschillend. Zo’n twee tot maximaal zes vergaderingen per jaar. Uiteraard horen hier vergaderstukken bij. Deze kunnen uit grote en ingewikkelde stukken bestaan en daarover zal het OPR-lid een mening moeten formuleren. Het is goed om rekening met voorbereidingstijd te houden. Misschien is overleg met de achterban (ouders en personeelsleden) nodig.
In hoeverre inzet voor de OPR wordt vergoed (vacatiegeld en/of taakuren) is afhankelijk van de faciliteitenregeling die voor de OPR is vastgesteld. Een OPR-lid praat en denkt boven-bestuurlijk mee. Samen met de andere OPR-leden wordt een belangrijke raad gevormd die het bestuur van het samenwerkingsverband adviseert over het ondersteuningsplan en uiteindelijk instemming hieraan moet verlenen.
Leden OPR binnen het SWV PO Haarlemmermeer
De OPR bestaat uit acht leden. Deze leden zijn benoemd als afvaardiging van de schoolbesturen. Een aantal schoolbesturen heeft elkaar gemandateerd binnen de OPR. Ouders en personeel zijn gelijkwaardig vertegenwoordigd.
